Tất cả những thông tin về Bệnh Liệt dây thần kinh số 6: Bệnh Liệt dây thần kinh số 6 là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, phòng ngừa, các biện pháp chẩn đoán và điều trị Bệnh Liệt dây thần kinh số 6.
Tổng quan bệnh Liệt dây thần kinh số 6
Đây là một rối loạn có ảnh hưởng đến vận động của mắt, gây ra bởi tổn thương dây thần kinh sọ não số 6 (VI).
Chức năng chính của các dây thần kinh số 6 là gửi tín hiệu đến cơ thẳng bên. Cơ nhỏ này nằm ở phía bên ngoài mắt. Nó có trách nhiệm cho chuyển động mắt xa khỏi mũi. Khi cơ thẳng bên bị suy yếu, mắt bị kéo vào phía trong mũi.
Dây thần kinh số VI xuất phát từ một nhân nằm ở ranh giới giữa cầu não và hành não cùng bên, có nhiệm vụ chi phối cơ thẳng ngoài và làm mắt đưa ra ngoài. Khi bị liệt dây thần kinh số 6, người bệnh sẽ không đưa được mắt ra phía ngoài và chỉ nhìn một hoá hai (song thị) nếu bệnh nhân nhìn theo hướng ngang. Đôi khi mắt bị lác trong rõ. Lúc nghỉ, mắt bị lệch vào phía trong. Tổn thương nhân dây thần kinh VI làm mất chuyển động phối hợp của hai nhãn cầu theo chiều ngang khi bệnh nhân nhìn về bên bị tổn thương.
Nguyên nhân bệnh Liệt dây thần kinh số 6
- Đột quỵ
- Chấn thương
- Bệnh do virut
- U não
- Viêm
- Nhiễm trùng (như viêm màng não)
- Đau nửa đầu
- Áp lực tăng cao trong não
- Hội chứng Gradenigo (chảy mủ tai, đau nhức nửa bên đầu, liệt dây thần
- kinh số VI)
- Đa xơ cứng
- Mang thai
- Phình mạch não
- Bệnh mạch máu nhỏ, đặc biệt ở bệnh nhân tiểu đường (bệnh thần kinh tiểu đường)
Ngoài ra, liệt dây thần kinh số 6 có thể có thể xuất hiện khi sinh do nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ em là chấn thương. Ở một số người, không có nguyên nhân rõ ràng.
Trong số đó, nguyên nhân phổ biến nhất gây liệt dây thần kinh số 6 ở trẻ em là chấn thương, như từ một tai nạn liên quan đến chấn thương đầu. Ở người lớn, nguyên nhân phổ biến nhất là đột quỵ.
Triệu chứng bệnh Liệt dây thần kinh số 6
Các dấu hiệu và triệu chứng của chứng liệt dây thần kinh số 6 rất đa dạng, nhưng có thể bao gồm:
- Tầm nhìn đôi (đặc biệt khi nhìn sang một bên)
- Nhức đầu
- Đau quanh mắt
Dây thần kinh số 6 hay bị tổn thương nhất vì nó có đoạn nằm trên nền sọ dài nhất và nó nằm trên nền sọ cứng. Khi tổn thương gây lác trong gây nhìn đôi cùng bên (homonyme Diplopie), hình giả cùng bên liệt (ở ngoài) khi nhìn về bên tổn thương. Tổn thương dây VI ít có giá trị chẩn đoán định khu, nhất là khi nó tổn thương đơn độc. Thường gặp tổn thương dây VI trong các hội chứng sau:
- Hội chứng Moebius: liệt bẩm sinh dây VI và dây VII ờ cả 2 bên.
- Hội chứng Foix (hội chứng khe bướm): liệt dây VI, liệt dây III và dây IV, đau dây V nhánh 1, lồi mắt cùng bên, ứ trệ tĩnh mạch mặt (thường do u ờ khe bướm).
- Khi tổn thương thân não gây các hội chứng Foville .
- Hội chứng Foville cuống não: Hai mắt luôn nhìn sang bên ổ tổn thương, ta nói: bệnh nhân ngắm nhìn ổ tổn thương của mình (không liếc được sang bên đối diện).
- Hội chứng Foville cầu não trên:Hai mắt luôn nhìn sang bên đối diện với ổ tổn thương (không liếc được về bên ổ tổn thương), ta nói: bệnh nhân ngắm nhìn nửa người bị liệt của mình.
- Hội chứng Foville cầu não dưới: hai mắt luôn nhìn sang bên đối diện với ổ tổn thương (không liếc được về phía ổ tổn thương), bệnh nhân ngắm nhìn nửa người bên liệt,
- Liệt mặt ngoại vi bên tổn thương. Hội chứng đỉnh ổ mắt (hội chứng Rollet): các triệu chứng như trong hội chứng khe bướm và có thêm tổn thương dây II (teo dây TK thị giác tiên phát, giảm thị lực, có thể có mù).
Đường lây truyền bệnh Liệt dây thần kinh số 6
Liệt dây thần kinh số 6 không phải là bệnh truyền nhiễm, do đó, không có khả năng lây truyền từ người bệnh sang người khỏe mạnh.
Đối tượng nguy cơ bệnh Liệt dây thần kinh số 6
Tình trạng viêm và vi mạch là yếu tố nguy cơ gây ra liệt dây thần kinh số 6. Một số yếu tố nguy cơ bao gồm đa xơ cứng, viêm não, viêm màng não, huyết khối xoang hang, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, phình động mạch, tiểu đường, xơ cứng động mạch và chấn thương khi sinh.
Khi nào người bị bệnh Liệt dây thần kinh số 6 cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.
Phòng ngừa bệnh Liệt dây thần kinh số 6
Vì đột quỵ là nguyên nhân phổ biến gây ra liệt dây thần kinh số 6 ở người lớn do đó người khỏe mạnh có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ đột quỵ. Những biện pháp bao gồm:
- kiểm soát huyết áp
- tăng hoạt động thể chất
- giảm cân
- duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
Điều quan trọng nhất là phải phòng ngừa tất cả những nguyên nhân có thể gây ra tình trạng này, đặc biệt là chấn thương sọ não và đột quỵ.
Ngoài ra, bạn cũng nên thăm khám sức khỏe tổng quát định kỳ mỗi 6 tháng một lần, phát hiện sớm bệnh liệt dây thần kinh số 6 (nếu có) và điều trị từ sớm.
Các biện pháp chẩn đoán bệnh Liệt dây thần kinh số 6
Tùy theo các triệu chứng tại mắt, các triệu chứng phối hợp khác và tiền sử chấn thương… để cân nhắc làm các xét nghiệm cần thiết.
- Các khám nghiệm tại mắt như: đo thị lực, đo nhãn áp, đo thị trường, đo độ lồi của mắt.
- Các test loại trừ nhược cơ như test nước đá, test prostigmin.
- Siêu âm nhãn cầu và hốc mắt (nếu cần)
- Chụp Xquang sọ não và hốc mắt, chụp cắt lớp vi tính sọ não hoặc chụp mạch não để phát hiện khối u và phình mạch nếu
- Khám thần kinh
- Soi đáy mắt: Kính soi đáy mắt được dùng để nhìn vào trong mắt và kiểm tra các dấu hiệu của tăng áp lực trong sọ và những bất thường ở các mạch máu.
- Chụp vi tính cắt lớp vi tính CT hoặc chụp cộng hưởng từ MRI: Được thực hiện để loại trừ khối u và những bất thường khác có thể gây tăng áp lực trong sọ
- Chọc dò tủy sống: Nếu kết quả chụp hình ảnh CT hoặc MRI là bình thường, chọc dịch não tủy có thể được thực hiện để xác định nhiễm trùng hoặc chảy máu trong não.
- Có nghi ngờ
Các xét nghiệm khác như
- Xét nghiệm trong phòng thí nghiệm
- Số lượng tế bào máu toàn phần
- Mức glucose
- Huyết sắc tố glycosyl hóa (HbA1C)
- Tốc độ máu lắng và / hoặc protein phản ứng C
- Xét nghiệm hấp thụ kháng thể treponemal huỳnh quang, VDRL hoặc RPR
- Lyme chuẩn
- Xét nghiệm dung nạp glucose
- Xét nghiệm kháng thể kháng nhân
- Xét nghiệm yếu tố thấp khớp
- MRI được chỉ định cho các trường hợp sau:
- Đau liên quan hoặc bất thường thần kinh khác
- Tiền sử ung thư
- Phù nề
- Xét nghiệm máu: Nếu các triệu chứng có liên quan đến viêm mạch, bác sĩ sẽ rút máu để kiểm tra các dấu hiệu của viêm như nồng độ bất thường của một số kháng thể nhất định (kháng thể kháng nhân và yếu tố dạng thấp) và tốc độ máu lắng bất thường (ESR – tốc độ các tế bào máu đỏ lắng xuống đáy của một ống nghiệm chứa máu).
Bác sĩ thường dễ dàng xác định liệt thần kinh số 6 dựa trên kết quả khám mắt nhưng rất khó để biết được căn nguyên. Đôi khi đã làm hết xét nghiệm rồi vẫn không xác định được nguyên nhân cụ thể gây liệt dây 6.
Các biện pháp điều trị bệnh Liệt dây thần kinh số 6
Để chữa liệt dây thần kinh số 6 phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Các phương pháp điều trị có thể cho nguyên nhân cơ bản bao gồm:
- Kháng sinh do nhiễm vi khuẩn
- Corticosteroid do viêm
- Phẫu thuật hoặc hóa trị liệu do một khối u
Đôi khi, không có một điều trị trực tiếp có sẵn cho nguyên nhân cơ bản.
Thông thường, các triệu chứng liệt dây thần kinh số 6 tự cải thiện. Chứng liệt dây thần kinh số 6 sau một căn bệnh do virus thường biến mất hoàn toàn trong vòng vài tháng. Các triệu chứng sau chấn thương cũng có thể cải thiện trong vài tháng. Nhưng trong trường hợp chấn thương, các triệu chứng ít có khả năng biến mất hoàn toàn. Các triệu chứng của người bệnh có thể sẽ biến mất hoàn toàn nếu bị cô lập với chứng liệt dây thần kinh số 6.
Nếu người bệnh vẫn có triệu chứng của bệnh liệt dây thần kinh số 6 từ 6 tháng hoặc lâu hơn, thì người bệnh có thể phải sử dụng các phương pháp điều trị tiếp theo. Một số phương pháp điều trị là:
- Sử dụng một miếng dán đặc biệt để loại bỏ tầm nhìn đôi ở giai đoạn đầu của điều trị
- Sử dụng kính Special prism glasses giúp căn chỉnh mắt
- Sử dụng độc tố Botulinum để làm tê liệt tạm thời cơ ở phía bên kia của mắt và giúp căn chỉnh mắt
- Phẫu thuật
Trên đây là những thông tin dành cho mục đích tham khảo, tra cứu về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, cách điều trị và phòng ngừa bệnh Liệt dây thần kinh số 6, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị bệnh Liệt dây thần kinh số 6.
