Bệnh quáng gà: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, cách điều trị và phòng ngừa

Tất cả những thông tin về bệnh Quáng gà: Quáng gà là bệnh gì? Nguyên nhân, triệu chứng, phòng ngừa, các biện pháp chẩn đoán và điều trị bệnh Quáng gà.

Bệnh Quáng gà là gì?

Bệnh quáng gà, đôi khi còn được gọi là chứng mù đêm, là cách gọi thông thường của bệnh lý thoái hóa sắc tố võng mạc mắt. Quáng gà được đặc trưng bởi tình trạng giảm thị lực, thu hẹp tầm nhìn vào ban đêm hay trong bóng tối, những nơi ánh sáng không đầy đủ. Thăm khám đáy mắt có thể thấy các đám sắc tố hình tế bào xương ở võng mạc. Bệnh gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt cũng như công việc hàng ngày của bệnh nhân.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh Quáng gà

• Các bệnh lý tại mắt: Cận thị, bệnh Glôcôm (tăng nhãn áp), đục thủy tinh thể, viêm võng mạc sắc tố, hội chứng Usher (tình trạng suy giảm thính giác và thị giác do di truyền), … là những bệnh lý ở mắt có thể gây ra quáng gà ở bệnh nhân.
• Các bệnh lý toàn thân: Một số bệnh lý khác trong cơ thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh quáng gà, như đái tháo đường, bệnh Keratoconus,…
• Thuốc: Các thuốc tăng nhãn áp có thể là nguyên nhân của tình trạng đóng con ngươi và gây ra các triệu chứng quáng gà trên bệnh nhân.
• Dinh dưỡng: Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn truyền xung thần kinh, và chuyển thành hình ảnh trên võng mạc. Vì vậy, thiếu Vitamin A là một trong những nguyên nhân quan trọng gây bệnh quáng gà.

Triệu chứng bệnh Quáng gà là gì?

• Bệnh nhân có thể dễ dàng nhận ra sự bất thường của thị lực với triệu chứng nhìn kém trong tối, chẳng hạn như khi đi ngoài trời vào ban đêm, nhà tối chưa bật đèn,… Trong điều kiện thiếu sáng như thế thì bệnh nhân rất dễ bị vấp ngã, va vào các đồ vật do thị lực giảm sút.
• Ngoài ra, một triệu chứng cũng rất hay gặp ở bệnh nhân quáng gà là không điều chỉnh thị lực kịp thời khi chuyển từ chỗ sáng vào chỗ tối. Đôi khi, bệnh nhân có thể giảm thị lực ngay cả trong điều kiện ánh sáng đầy đủ.
• Bác sĩ thường không phát hiện được sự bất thường khi thăm khám bên ngoài mắt, trừ khi bệnh nhân bị đục thủy tinh thể ở giai đoạn muộn của bệnh. Soi đáy mắt có thể phát hiện thấy động mạch võng mạc bị thu nhỏ, đám sắc tố hình tế bào xương ở võng mạc ngoại biên, đĩa thị giác bạc màu, hoặc có thể thấy phù hoàng điểm dạng nang.
• Thị trường (vùng nhìn thấy của mắt) có thể bị thu hẹp dần, nặng nề hơn có thể dẫn đến thị trường hình ống, là tình trạng thị trường bị thu hẹp trầm trọng, bệnh nhân như nhìn qua một cái ống. Cũng có thể sẽ xuất hiện một triệu chứng được gọi là ám điểm, nghĩa là trong thị trường của bệnh nhân có những vùng nhỏ không nhìn thấy, nếu ám điểm càng ngày càng lan rộng thì chứng tỏ tình trạng bệnh đang diễn tiến nặng lên.

Đối tượng nguy cơ mắc bệnh Quáng gà

• Quáng gà thường gặp ở những người lớn tuổi, vì họ có nguy cơ cao bị đục thủy tinh thể.
• Sự thiếu hụt Vitamin A cũng là một yếu tố nguy cơ của bệnh. Trẻ nhỏ dưới 3 tuổi hoặc trẻ suy dinh dưỡng, nếu không cung cấp đủ Vitamin A trong khẩu phần ăn có thể dẫn đến tình trạng quáng gà. Hay ở bệnh nhân suy tuyến tụy cũng có nguy cơ bị thiếu Vitamin A do sự rối loạn hấp thu chất béo kéo theo việc Vitamin A cũng không được hấp thu.
• Sự tăng đường máu ở bệnh nhân đái tháo đường có thể gây ra biến chứng trên mắt, nên đó cũng là một yếu tố nguy cơ của bệnh quáng gà.
• Bệnh nhân bị suy tuyến tụy như xơ nang, gặp khó khăn trong việc hấp thu chất béo và có nguy cơ bị thiếu vitamin A cao hơn vì vitamin A tan trong chất béo. Điều này khiến họ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Cách phòng ngừa bệnh Quáng gà

Vitamin A đóng vai trò hết sức quan trọng trong phòng ngừa quáng gà. Một chế độ dinh dưỡng cung cấp đầy đủ Vitamin A và các khoáng chất thiết yếu có thể giúp đẩy lùi bệnh quáng gà. Các thực phẩm có màu đỏ cam như cà chua, cà rốt, bí đỏ, xoài,…; hay các loại rau lá xanh đậm, rau bó xôi,… là những nguồn dinh dưỡng rất giàu Vitamin A.

Đối với các đối tượng có nguy cơ thiếu Vitamin A như phụ nữ mang thai, trẻ không bú mẹ, … thì cần được bổ sung thêm Vitamin A để có thể phòng tránh các triệu chứng của bệnh quáng gà. Đưa trẻ đi uống Vitamin A định kỳ (theo Chương trình phòng chống mù lòa quốc gia) là việc làm hết sức cần thiết để trẻ có được đôi mắt khỏe mạnh.

Đối với những người mắc bệnh lý quáng gà bẩm sinh hoặc do di truyền:

• Cần tuân thủ điều trị của bác sĩ để có thể hạn chế diễn tiến xấu của bệnh. Khi có những dấu hiệu bất thường cần đến gặp bác sĩ ngay. Tái khám định kỳ để kiểm tra tình trạng của bệnh cũng như những chuyển biến trong điều trị.
• Tập thích nghi và di chuyển trong tình trạng quáng gà.
• Hạn chế lái xe vào ban đêm để tránh gây nguy hiểm cho bản thân và người khác.

Các biện pháp chẩn đoán bệnh Quáng gà

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Chẩn đoán xác định

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thu thập các triệu chứng, tiền sử, bệnh sử của bệnh nhân và tiến hành khám thực thể để có thể định hướng bệnh quáng gà, từ đó chỉ định một số cận lâm sàng phù hợp giúp chẩn đoán xác định bệnh.
• Khám thị trường: là một trong những xét nghiệm cần làm đầu tiên khi nghi ngờ quáng gà.
• Khám nghiệm điện võng mạc: cho phép đánh giá các tình trạng thoái hóa võng mạc của mắt, bao gồm việc xác định loại tế bào võng mạc thương tổn, tính chất di truyền, độ trầm trọng,… Đây là xét nghiệm quan trọng nhất trong việc chẩn đoán bệnh quáng gà ở bệnh nhân đến khám vì triệu chứng nhìn kém trong bóng tối.
• Các xét nghiệm khác: Xét nghiệm máu, kiểm tra bảng chuyển hóa cơ bản cũng có thể hữu ích trong việc chẩn đoán bệnh.

Chẩn đoán phân biệt

Bệnh quáng gà cần được chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý nhiễm khuẩn, viêm, tắc mạch máu võng mạc, để có thể đưa ra chỉ định điều trị đúng đắn cho bệnh nhân. Việc nhầm lẫn trong chẩn đoán để lại những hệ lụy cho người bệnh.

Các biện pháp điều trị bệnh Quáng gà

Quáng gà và cách chữa

Cần giải thích cho bệnh nhân quáng gà về các đặc điểm của bệnh cũng như kế hoạch điều trị, để họ có thể hiểu rõ và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.

Quáng gà do cận thị

Kính điều chỉnh như kính đeo mắt hoặc kính áp tròng có thể cải thiện thị lực cận thị cả vào ban ngày lẫn ban đêm. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn vẫn gặp khó khăn khi nhìn trong ánh sáng mờ ngay cả khi đeo kính điều chỉnh.

Quáng gà do đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể xảy ra khi có một lớp màng protein đục xuất hiện trong thủy tinh thể. Bệnh có thể được điều trị thông qua phẫu thuật. Bác sĩ phẫu thuật sẽ thay thế thủy tinh thể bị đục bằng một thủy tinh thể nhân tạo trong suốt. Tình trạng mắt quáng gà sẽ được cải thiện đáng kể sau phẫu thuật nếu nguyên nhân chính gây bệnh là do đục thủy tinh thể.

Quáng gà do thiếu vitamin A

Nếu mức vitamin A thấp, bác sĩ có thể khuyên bạn nên bổ sung vitamin. Hãy bổ sung chính xác lượng vitamin A theo chỉ dẫn.

Quáng gà do khuyết tật

Một số tình trạng di truyền gây quáng gà, như viêm võng mạc sắc tố, không thể điều trị được. Khuyết tật di truyền gây ra sắc tố tích tụ trong võng mạc không đáp ứng với các cách chữa quáng gà như đeo kính điều chỉnh hoặc phẫu thuật. Trong trường hợp này, bệnh nhân nên hạn chế hoạt động hoặc lái xe vào ban đêm.

Quáng gà do di truyền

Bệnh nhân chỉ có thể được điều trị triệu chứng và phòng tránh diễn tiến của bệnh. Ngoài ra, tư vấn tiền hôn nhân hay khám sàng lọc ở những đối tượng nguy cơ cũng rất cần thiết. Hiện nay, nhiều thử nghiệm như phẫu thuật cấy vi mạch trên võng mạc, cấy tế bào gốc lành vào võng mạc đang được tiến hành với hy vọng tìm ra phương pháp điều trị cải thiện chức năng võng mạc ở bệnh nhân quáng gà.

Cách phòng tránh bệnh Quáng gà

Bạn không thể phòng tránh bệnh quáng gà nếu đây là quáng gà bẩm sinh hoặc do các tình trạng di truyền như hội chứng Usher gây ra. Tuy nhiên, bạn có thể theo dõi mức đường trong máu của mình một cách chính xác và có một chế độ ăn uống cân bằng để ít bị quáng gà hơn.

Nên ăn gì để phòng bệnh Quáng gà?

Bạn nên ăn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất chống oxy hóa để giúp ngăn ngừa bệnh đục thủy tinh thể. Ngoài ra, hãy chọn các loại thực phẩm có hàm lượng vitamin A cao để giảm nguy cơ bị quáng gà. Một số loại thực phẩm có màu cam là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời chứa nhiều vitamin A, bao gồm:

• Dưa vàng
• Khoai lang
• Cà rốt
• Bí ngô
• Bí đỏ
• Xoài

Vitamin A cũng có trong:

• Rau bó xôi
• Các loại rau lá xanh đậm
• Sữa
• Trứng

Nếu bạn bị quáng gà, bạn nên thận trọng để giữ cho bản thân và người khác an toàn. Tránh lái xe vào ban đêm càng nhiều càng tốt cho đến khi nguyên nhân gây bệnh được xác định và điều trị.

Sắp xếp lái xe trong ngày hoặc nhờ bạn bè, thành viên gia đình hoặc dịch vụ taxi nếu bạn cần phải đi đâu đó vào ban đêm. Đeo kính râm hoặc đội mũ rộng vành cũng có thể giúp giảm độ chói khi bạn ở trong môi trường có ánh sáng mạnh.

Trên đây là những thông tin dành cho mục đích tham khảo, tra cứu về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, cách điều trị và phòng ngừa bệnh Quáng gà, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị bệnh tốt nhất.

Nguồn: Tổng hợp