Những sai lầm chết người mà hầu hết các gia đình thường mắc phải khi chăm sóc trẻ bị sốt: Bố mẹ lưu lại để phòng tránh nhé

Sốt là sự gia tăng nhiệt độ cơ thể, khi hệ miễn dịch phản ứng với một tác nhân gây bệnh. Sốt có lợi vì ức chế sự phát triển và sinh sản của một số vi khuẩn và virus. Khi trẻ sốt, nhiều phụ huynh chưa hiểu được bản chất nên thường chăm sóc sai cách, vô tình dẫn đến các biến chứng không mong muốn.

Trẻ em ốm đau là chuyện “như cơm bữa”, tuy nhiên, vì không có kinh nghiệm, nhiều bà mẹ luống cuống trong chăm sóc con, chăm sai khiến bệnh tình của trẻ càng nặng hơn.

Dùng tay đo thân nhiệt, chườm khăn lạnh cho trẻ hạ sốt nhanh, lạm dụng thuốc là những sai lầm phụ huynh thường gặp khi hạ sốt cho trẻ.

Nhiều phương pháp chữa bệnh được truyền miệng trong dân gian có hiệu quả rất tốt nếu thực hiện đúng và kịp thời. Tuy nhiên, có những phương pháp sai lầm, các mẹ tuyệt đối không áp dụng cho trẻ để tránh nguy hại đến sức khoẻ.

5 sai lầm mà phụ huynh thường gặp khi chăm sóc trẻ sốt, bao gồm:

1.Mặc định sốt là bệnh có hại

Phụ huynh thường nghĩ sốt là bệnh và có hại nên chỉ tập trung hạ sốt cho con mà quên mất nhiệm vụ tìm ra nguyên nhân. Do vậy, cha mẹ nên lưu ý tìm nguyên nhân dẫn đến cơn sốt để giải quyết tận gốc vấn đề.

2. Không đo nhiệt độ, đo sai nhiệt độ

Khi trẻ sốt, nhiều phụ huynh chỉ sờ thấy con nóng chứ không đo chính xác nhiệt độ. Cũng có nhiều trường hợp trẻ sốt quấy khóc nên cha mẹ khó đo nhiệt độ chính xác, dẫn đến kết quả bị chênh lệch.

Trong khi nhiệt độ rất quan trọng để chẩn đoán và tiên lượng bệnh, đặc biệt là trẻ dưới 3 tháng. Theo các bác sĩ, nhiệt độ cụ thể giúp phân biệt được các cơn sốt và dựa vào đó bác sĩ đưa ra chỉ định xét nghiệm tìm nguyên nhân gây sốt nếu cần.

Với trẻ lớn trên 3 tuổi, nếu trẻ sốt nhẹ (từ 37,5-38 độ C) thì chưa cần thiết phải đưa trẻ đến bệnh viện ngay. Trong trường hợp sốt nhẹ nhưng dai dẳng nhiều ngày liền, cha mẹ mới cần cho con đi khám.

3. Dùng tay đo thân nhiệt

Nhiệt độ cơ thể đo bằng tay sẽ không thể chính xác bằng các dụng cụ chuyên dụng như nhiệt kế thủy ngân hay nhiệt kế điện tử. Nhiều trường hợp trẻ sốt nhưng tay chân lạnh, nếu sờ vào tay chân để chẩn đoán có thể dẫn đến sai sót.

Để kiểm tra nhiệt độ chính xác cho trẻ, cha mẹ nên dùng nhiệt kế. Ngoài đo ở nách, cha mẹ còn có thể đo nhiệt độ ở miệng, hậu môn, trán hoặc tai.

Nếu trẻ có nhiệt độ hậu môn là 36,5 – 37,5 độ C nghĩa là trẻ bình thường. Nếu nhiệt độ hậu môn, tai trên 38 độ C, nhiệt độ nách, miệng trên 37,5 độ C tức là trẻ đã sốt.

4. Sử dụng thuốc sai chỉ định

Nhiều cha mẹ dùng thuốc khi trẻ sốt nhẹ để con nhanh chóng về nhiệt độ thường. Thế nhưng lạm dụng thuốc hạ sốt có thể gây ra nhiều vấn đề về gan.

Bên cạnh đó, nhiều phụ huynh dùng thuốc không theo khuyến cáo của bác sĩ, cứ nghĩ cho trẻ uống nhiều thuốc thì trẻ hạ sốt nhanh. Đây là quan niệm sai lầm.

Uống quá liều có thể khiến trẻ ngộ độc và dẫn đến các vấn đề sức khỏe không mong muốn. Ngoài ra, không nên kết hợp nhiều loại thuốc hạ sốt cùng một lúc cho trẻ, thuốc hạ sốt nên dùng cách nhau 6-8 tiếng.

5. Hạ nhiệt bằng nước đá

Chườm nước đá quá lạnh hoặc đắp khăn lạnh để hạ sốt có thể khiến trẻ bị nhiễm lạnh, thậm chí bỏng lạnh do đá.

Đối với trường hợp trẻ sốt cao, ngoài việc cho trẻ uống hạ sốt, cha mẹ nên kết hợp lau người cho trẻ bằng khăn ấm, đặc biệt là chườm ở bẹn và nách.

11 sai lầm chết người thường gặp ở các mẹ khi chăm sóc trẻ bị sốt. Các mẹ cùng tham khảo để chăm con đúng cách giúp con mau khỏi và khỏe mạnh nhé.

1. Ủ ấm khi con sốt

Đây là sai lầm phổ biến của các bà mẹ khi thấy trẻ sốt. Một nghiên cứu của Bệnh viện Nhi T.Ư về việc xử lý khi con sốt được công bố tại Hội nghị điều dưỡng nhi khoa lần thứ 9 mới đây, thì có quá một nửa bà mẹ mắc sai lầm khi chăm bé sốt.

Cụ thể, chỉ có 37% bà mẹ có kiến thức đúng, 21% có hành vi đúng. Còn lại, đến hơn 23% các bà mẹ mặc thêm quần áo ấm cho con khi bị sốt, thậm chí vẫn có người chườm đá, lạnh.

Việc chườm đá, lạnh chỉ giúp làm mát tại vị trí chườm, còn thực tế, nó sẽ gây co mạch khiến nhiệt càng khó thoát ra ngoài hơn, gây sốt cao hơn. “Thân nhiệt trẻ đang tăng cao, phải mặc thoáng mát thì mới hạ được sốt thì nhiều bà mẹ lại ủ ấm cho con khiến thân nhiệt càng tăng cao, gây nguy cơ sốt co giật”, PGS.TS Lê Thanh Hải, Phó giám đốc BV Nhi TƯ nói.

2. Không hiểu thế nào là sốt

Trong nghiên cứu của BV Nhi TƯ, đa số các bà mẹ được phỏng vấn hiểu sai về định nghĩa sốt. Có những người không cặp nhiệt độ cho con mà chỉ khẳng định sốt qua cảm giác, cho rằng “sờ thấy ấm là sốt”. Có người lại cho rằng nhiệt độ 37 mới là sốt.

Thậm chí vẫn hơn 9% chị em cho rằng nhiệt độ 38,5 mới là sốt. Trong khi đó sốt là tình trạng tăng nhiệt nhiệt độ của cơ thể trên mức giới hạn bình thường. Trẻ được định nghĩa là sốt khi thân nhiệt ở miệng là từ 37,5 độ C trở lên, ở nách là 37,2 độ C.

3. Cố cạy răng khi bé bị co giật

Những bé từ 6 tháng đến 6 tuổi có thể bị co giật khi sốt cao đột ngột. Thường những cơn co giật này kéo dài khoảng 1 phút và tự ngưng.

Khi bé co giật biểu hiện thường thấy là mắt trợn ngược lên hay đứng tròng, không biết gì, sùi bọt mép, tay và chân giật từng hồi liên tục.

Trong trường hợp này, điều quan trọng là cha mẹ phải thật bình tĩnh, để bé nằm nghiêng một bên cho đờm nhớt có thể chảy ra ngoài và làm thông thoáng đường thở của bé.

Bạn có thể nhét thuốc hạ sốt vào hậu môn bé và lau ướt người bé bằng nước ấm, chờ một vài phút cho bé hết co giật và thở đều trở lại rồi đưa con đến bệnh viện. Bố mẹ không nên cố cạy miệng bé ra và nhét một vật gì đó vào hay cạo gió cho bé.

4. Tự làm bác sĩ

Có tới 44% bà mẹ tự mua thuốc cho con uống mà không cần kê đơn của bác sĩ. Việc tùy tiện dùng thuốc khi chưa có chỉ định là rất nguy hiểm, gây hại cho sức khỏe của trẻ.

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, đây là một sai lầm rất đáng trách của các bà mẹ. “Việc tự chữa cho con, chữa theo đơn của bé khác… khiến nhiều trẻ bị biến chứng nặng là viêm phổi, viêm tiểu phế quản do vi rút rất nặng. Những bé này thời gian điều trị sẽ lâu hơn, tốn kém hơn do phải dùng các loại thuốc đắt tiền”.

5. Lạm dụng paracetamol

Paracetamol là loại thuốc hạ sốt dùng quá phổ biến, và chính sự phổ biến này khiến tình trạng ngộ độc paracetamol ngày càng có xu hướng tăng lên. Tại Việt Nam cũng có nhiều ca ngộ độc paracetamol ở trẻ em do dùng thuốc này quá bừa bãi.

Hơn nữa, cùng hoạt chất paracetamol nhưng có rất nhiều loại thuốc với nhiều nhãn hiệu khác nhau. Có những người vừa cho con uống thuốc hạ sốt efferalgan, lại uống thêm Decolgen để chữa sổ mũi trong khi loại thuốc này cũng chứa paracetamol.

Hay khi chưa được 4 tiếng con đã sốt lại, nhiều người vẫn vô tư dùng, vì nghĩ cứ sốt là uống mà không lường hết nguy cơ của việc lạm dụng thuốc.

6. Dùng thuốc để cầm tiêu chảy gấp

Khi bé tiêu chảy nhiều lần trong ngày, đặc biệt là đi ngoài phân lỏng nước, nhiều người thường mua thuốc cầm tiêu chảy cho con mà không biết một số thuốc loại này có thành phần dược lý giống thuốc phiện.

Chất này có thể cầm tiêu chảy ngay nhưng lại gây ngộ độc và tử vong cho bé, đặc biệt là trẻ nhỏ. Điều quan trọng nhất khi bé bị tiêu chảy là cha mẹ nên cho con uống oresol pha theo đúng liều lượng để bù lại lượng nước bị mất.

Nếu bé không uống được các loại nước này thì có thể cho bé uống nước dừa tươi hoặc nước ép cà rốt. Trong thời gian bé bị tiêu chảy, cha mẹ nên theo dõi xem bé có bị mất nước không, nếu có cần đưa con đến cơ sở y tế để kịp điều trị.

7. Kiêng tắm cho bé khi bị phát ban

Có khá nhiều bệnh nhiễm trùng gây phát ban ngoài da khoảng vài ngày sau khi sốt như: Sởi, Rubella, sốt xuất huyết,… Điều cần làm là cho bé tắm rửa bình thường thậm chí có thể tắm cho bé nhiều hơn nếu bé chơi làm bẩn người.

Nên cho bé mặc đồ thoáng mát và ăn uống bình thường. Nếu những nốt mụn nước thủy đậu có mủ vàng nên cho bé đi khám bệnh để điều trị bội nhiễm vi trùng.

8. Tự ý xông mũi họng tại nhà cho trẻ

Khi thấy trẻ có dấu hiệu viêm đường hô hấp, nhiều cha mẹ đã tự mua máy xông khí dung để xông mũi họng tại nhà cho trẻ. PGS.

Dũng khẳng định tuyệt đối không xông tại nhà, bởi lẽ thuốc qua máy xông nhìn tưởng đơn giản nhưng lại có nhiều tác hại. Nếu bị co thắt phế quản đột ngột ngay lúc xông làm cho em bé bị tắt thở luôn. Khoa Nhi, BV Bạch Mai đã từng chữa hai trường hợp tự chữa ở nhà, rất nguy hiểm.

Hơn nữa, xông như vậy rất tốn kém, mỗi một lần xông phải vứt luôn đi và thay bằng bộ mới. Còn nếu dùng đi dùng lại là ổ nhiễm vi khuẩn, lợi bất cập hại, trẻ thở qua nguồn lây nhiễm bệnh tật trong máy xông.

9. Cho trẻ uống thuốc quá liều

Trong thực tế điều trị, các bác sĩ gặp phải không ít tình trạng dở khóc dở cười khi một số cha mẹ cho con uống thuốc một cách vô tội vạ.

Thấy con nôn, phụ huynh vội thuốc thuốc chống nôn, con nôn lại uống lại vì sợ mất thuốc… dẫn đến quá liều, trẻ bị co giật, cứng cơ toàn thân rất nguy hiểm.

Do đó, khi cho trẻ uống thuốc, nhất thiết cha mẹ cần xem kỹ đơn hướng dẫn sử dụng của bác sĩ, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc và tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định, tránh những sai lầm đáng tiếc có thể nguy hại đến sức khỏe trẻ.

10. Chia nhỏ gói oresol

Sai lầm chết người cũng gặp với oresol tưởng như rất đơn giản trong sử dụng, nhưng nhiều trẻ cũng bị ngộ độc nguy kịch bởi sự “sáng tạo” của người thân.

Nhiều người rất hay có thói quen chia nhỏ gói oresol uống thành nhiều lần, nhất là khi pha cho trẻ nhỏ, trong khi đáng lẽ phải hòa tan hết 1 gói oresol trong 200ml nước mới đảm bảo nồng độ các chất, bù nước cho cơ thể bị mất khi tiêu chảy.

Khi uống oresol với nồng độ quá đặc như thế sẽ khiến hàm lượng muối trong máu tăng lên, gây tình trạng ưu trương (quá nhiều muối trong máu) khiến áp lực thẩm thấu trong máu cao hơn bình thường, “hút” nước từ tế bào, khiến tế bào bị hút hết nước nên bị teo tóp lại. Lúc này, trẻ có biểu hiện da nhăn, khô, mắt trũng…

Điều nguy hiểm nhất lúc này, đó là vì bị hút nước nên tế bào não bị teo tóp lại, gây tổn thương tế bào não, khiến trẻ bị co giật, sốt cao, vật vã, kích thích, hôn mê. Nếu không biết để cấp cứu kịp thời có thể đe dọa tính mạng trẻ.

11. Nấu một bữa, ăn cả ngày

Một sai lầm mà phụ huynh hay mắc phải đó là “nấu một bữa, ăn cả ngày”, để liu cĩu thức ăn từ sáng đến chiều hoặc để qua đêm; trữ thức ăn chín trong tủ lạnh rồi mang ra hâm lại… Điều này dễ khiến trẻ bị tiêu chảy nhiễm khuẩn, giảm sức đề kháng của trẻ.

Tổng hợp